Takiego obrotu sprawy pani Arzu nie przewidziała, mimo że od lat już zajmowała się wróżeniem z fusów kawy w jednej ze stambulskich kawiarni i podobno skutecznie przepowiadała gościom przyszłość. Zwyczajnie nie przyszło jej do głowy, że sędzia, którego podczas rozprawy poinformowała o tym, iż trudni się wróżeniem z fusów kawy, złoży zawiadomienie o popełnieniu przez nią przestępstwa.
Jakież było więc zdziwienie pani Arzu, kiedy listonosz przyniósł jej wezwanie na przesłuchanie w charakterze podejrzanej o popełnienie przestępstwa z art. 1 ustawy z dnia 30 listopada 1925 roku o zamknięciu klasztorów derwiszy i grobowców, o zniesieniu Urzędu Stróża Grobowców oraz o zniesieniu i zakazaniu niektórych tytułów. Ustawa ta, przyjęta w pierwszych latach budowania Republiki Tureckiej, była dużym krokiem w procesie laicyzacji państwa i rozprawiania się z ludowymi zabobonami. Zgodnie z artykułem 1. tejże ustawy, paranie się wróżbiarstwem i przepowiadanie przyszłości jest przestępstwem zagrożonym karą więzienia nie mniejszą niż 3 miesiące oraz karą grzywny.
Przypadek Pani Arzu nie stanowi w Turcji wyjątku ani precedensu, co jakiś czas w tureckich gazetach można przeczytać o kobietach (bo to one głównie parają się tym zajęciem) podejrzanych o popełnienie przestępstwa wróżenia. Turcy wzruszają ramionami, przecież każdy wie, że trudno byłoby znaleźć w ich kraju osobę, której przynajmniej raz w życiu nie wywróżono przyszłości z fusów kawy…
Toteż pani Arzu niestrudzenie tłumaczyła dziennikarzom: „Przecież tylu adwokatów, sędziów, prokuratorów przychodzi, żeby im powróżyć. To jest bardzo powszechne. Wszędzie wróży się z fusów kawy. To po prostu sposób na pocieszenie ludzi przeżywających rozterki duchowe lub potrzebujących rozmowy. Nie robi się tego po to, żeby ich oszukiwać”.
Rzeczywiście wróżenie z fusów kawy to nieodłączna część kultury tureckiej, zwyczaj sięgający swym korzeniami 16. wieku, czyli czasów kiedy napój z brązowych ziaren zaczął robić karierę w Turcji. Podobno sztukę tę wynalazły kobiety w haremie. Używając wróżenia z fusów jako pretekstu, mogły wymienić się informacjami i co najważniejsze plotkami o życiu w pałacu. Wraz z rozpowszechnieniem się kawy w całej Turcji, zwyczaj przepowiadania przyszłości z jej fusów stał się nieodłącznym elementem życia mieszkańców tego kraju.
Tak duża kariera wróżenia z fusów wynika zapewne z tego, że nie wymaga ono ani specjalnych rekwizytów, ani kwalifikacji. Wystarcza filiżanka kawy po turecku i … nieograniczona wyobraźnia wróżącego. Jak wygląda cała procedura? Osoba, która chce poznać swoją przyszłość, musi najpierw wypić kawę z filiżanki. Znawcy tematu twierdzą, że to właśnie pod wpływem energii dłoni pijącego fusy przyjmują specyficzne kształty. Po wypiciu napoju, filiżankę należy odwrócić do góry dnem, ułożyć na spodku i pomyśleć życzenie. Po kilku minutach, kiedy porcelana utraci ciepło, można zaczynać przepowiadanie przyszłości. Im trudniej odkleić filiżankę od spodka, tym większa szansa na spełnienie się życzenia. Teraz przychodzi czas na właściwy popis umiejętności wróżbity. Trzymając filiżankę za ucho zwrócone w dół, wróżący interpretuje kształty powstałe na ściankach filiżanki. Formy znajdujące się na prawej ściance naczynia prezentują szczęśliwe wydarzenia, te z lewej ścianki są negatywne, bliższe dna mają małe szanse na urzeczywistnienie się w najbliższym czasie, te u góry wręcz przeciwnie.
Mistrzostwo wróżbity przejawia się głównie w rozpoznawaniu kształtów i w znajomości ich znaczeń. Najczęściej są to zarysy zwierząt. Na przykład wielbłąd symbolizuje bogactwo, słoń – progres w życiu, kogut zwiastuje nadchodzącą wiadomość, sowa natomiast – nieszczęście. W internecie można znaleźć wiele poradników i przewodników dla osób chcących kształcić się we wróżeniu z fusów kawy. Taka umiejętność bywa przydatna do zaskarbienia sobie sympatii w towarzystwie.
Jednak w ostatnich latach w kwestii przepowiadania przyszłości z fusów kawy nastąpiła rewolucja – wkroczyła technologia cyfrowa. Obecnie w Turcji jest dostępne kilka aplikacji, za pomocą których wysyła się zdjęcie wnętrza filiżanki wypełnionej fusami i po kilku minutach otrzymuje pełną wróżbę. Najbardziej znaną aplikację Kaave Falı, ściągnęło już 25 mln osób, natomiast zapytanie o wróżbę na podstawie zdjęcia filiżanki oraz danych osobowych wysłano aż 750 mln razy! Użytkowników aplikacji Kaave Falı nie zraziła nawet prasowa informacja o tym, że przepowiadające przyszłość wróżka Melek Abla, czyli Starsza Siostra Melek czy wróżka Jasmine to w rzeczywistości sztuczna inteligencja…
„W tym zwyczaju nie chodzi tylko o przepowiadanie przyszłości. To przede wszystkim świetna okazja do rozmowy, żartów i śmiechu”. – twierdzi mój turecki znajomy, który nigdy nie opuszcza sesji wróżb z popołudniowej filiżanki kawy.
